Τα εν Αγίω Όρει του Άθωνος Αγιάσματα

[...] Σήμερον, λαογραφικώς, η λέξις Αγίασμα, εκτός από την έννοιαν του ηγιασμένου ύδατος, σημαίνει και τον Ιερόν τόπον απ' όπου αναβλύζει θαυματουργικώς το ιαματικόν ύδωρ. Ένεκεν τούτου, εις τον Ελλαδικόν χώρον έχουν προέλθει και πολλά τοπωνύμια, όπως: «στ' Αγίασμα», «στ' Αγιασματάκι», «στ' Αγιάσματα». [...]

Αι πηγαί των Αγιασμάτων του Αγίου Όρους συνήθως περιβάλλονται με ωραιόμορφα τοξοειδή κτίσματα, καθώς και με απλά τοιαύτα, όταν τα αναβρύοντα ύδατα προορίζονται διά πολλαπλήν χρήσιν. Μερικά εξ αυτών διοχετεύονται εις παραδοσιακάς κρήνας και έτερα εις δεξαμενάς. Όταν πρόκειται διά φρέατα, τα περισσότερα εξ αυτών φέρουν μονοκόμματον μαρμάρινον περιστόμιον μετά σιδήρου ή ξυλίνου σκεπάσματος. [...]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Γράμμα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου 7
Γράμμα του Καθηγουμένου της Ι.Μ. Ιβήρων 9
Προλογικόν σημείωμα 18
Βραχυγραφίαι 21
Εισαγωγικόν σημείωμα 24

ΑΓΙΑΣΜΑΤΑ
Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας 30
Ι.Μ. Βατοπαιδίου 74
Ι.Μ. Ιβήρων 106
Ι.Μ. Χιλανδαρίου (σερβική) 126
Ι.Μ. Κουτλουμουσίου 134
Ι.Μ. Παντοκράτορος 138
Ι.Μ. Ζωγράφου (βουλγαρική) 154
Ι.Μ. Δοχειαρίου 162
Ι.Μ. Φιλοθέου 166
Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας 170
Ι.Μ. Αγίου Παύλου 174
Ι.Μ. Σταυρονικήτα 178
Ι.Μ. Ξενοφώντος 186
Ι.Μ. Γρηγορίου 194
Ι.Μ. Εσφιγμένου 198
Ι.Μ. Αγίου Παντελεήμονος (ρωσικού) 202

Επιλεγόμενα 209
Περιβαλλοντικοί χάρτα του Αγίου Όρους 212