Το φως που ξυπνά την καρδιά - Διαλεχτές σελίδες της Φιλοκαλίας για την αυτοσυγκέντρωση, την αυτογνωσία και την νοερά προσευχή

Το πολυσέλιδο τούτο βιβλίο είναι, ένα μέρος της «Φιλοκαλίας των ιερών νηπτικών» με την μετάφρασή του. Εκτενές και ως εκ τούτου δύσχρηστο έργο η «Φιλοκαλία», προσφέρεται όμως και για μια δεύτερη επιλογή εκλεκτών σελίδων, η οποία εδώ έγινε με ιδιαίτερο κριτήριο την ασκητική εμπειρία της προσευχής, που είναι η καρδιά του βιβλίου της Φιλοκαλίας. Προς τούτο βασιστήκαμε στην επιλογή των σχετικών με την προσευχή κειμένων που έκανε ο Στέλιος Ράμφος στο βιβλίο του «Το αδιανόητο τίποτα», εκδ. Αρμός, Αθήνα 2009). Έτσι, μειώθηκε ο όγκος του κειμένου και έγινε δυνατή η συνύπαρξη αρχαίου κειμένου και μεταφράσεως που κάνει την κατανόηση καλύτερη και τις πιθανές μεταφραστικές αστοχίες άμεσα ελέγξιμες και γι' αυτό λιγώτερο σημαντικές.
Το κείμενο πήραμε από την γνωστή έκδοση του Αστέρος. Στην μεταφραστική μας προσπάθεια λάβαμε πολύ σοβαρά υπ' όψιν την μετάφραση του Αντωνίου Γαλίτη, των εκδόσεων Το περιβόλι της Παναγίας, η πρώτη έκδοση της οποίας έγινε το 1984. Η διαφορά μας έγκειται στο γεγονός ότι εκείνης η πιστότητα βασίζεται στο γράμμα ενώ εμείς θελήσαμε να μην αφήσουμε τα νοήματα στην τυπική τους διατύπωση, επειδή οι πολλοί αιώνες που μεσολαβούν από την συγγραφή των κειμένων ζητούν την περαιτέρω νοηματοδοσία του γράμματος, στοιχείο το οποίο επιτρέπει στον αναγνώστη να γευθή το πνεύμα του εγχειρήματος διαβάζοντας ένα φιλικώτερο προς αυτόν κείμενο.
Η σειρά των μεταφρασθέντων κειμένων δεν είναι η της «Φιλοκαλίας», είναι χρονολογικά σύμφωνη με τα πορίσματα των μέχρι σήμερα επιστημονικών ερευνών. Στο κείμενο, όπου υπάρχει εναλλακτική πρόταση προηγουμένων της εκδόσεως του Αστέρος εκδοτών, υιοθετήσαμε την κατά την γνώμη μας προσφορώτερη λέξη ή φράση και κάναμε σιωπηρώς λίγες διορθώσεις στην ορθογραφία και την στίξη. Θελήσαμε την ορθογραφία της μεταφράσεως συνεπέστερη προς το πνεύμα του βιβλίου, καθώς και προς το ήθος και την ιστορία της ελληνικής γλώσσας. Όπου υπήρχαν μεταφράσεις φιλοκαλικών κειμένων από τον Νικόδημο Αγιορείτη ή αγνώστους, τις προτιμήσαμε, επειδή αποτελούν ωραία δείγματα γλαφυρής παπαδικής φράσεως. Ν. Σ.

(Από το σημείωμα της μεταφράστριας)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σημείωμα της Μεταφράστριας
ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑΝ ΒΙΒΛΟΝ
Προοίμιο του παρόντος βιβλίου
ΕΥΑΓΡΙΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΜΩΝ
Κεφάλαια για την διάκριση παθών και λογισμών
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΕΚΑΤΟΝ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑ ΤΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Περί προσευχής εκατόν πενήντα κεφάλαια
ΜΑΡΚΟΥ ΤΟΥ ΑΣΚΗΤΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΠΕΡΙ ΝΟΜΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Σ'
Κεφάλαια 200 περί του πνευματικού νόμου
ΔΙΑΔΟΧΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΦΩΤΙΚΗΣ
Σύντομη βιογραφία
ΟΡΟΙ
Όροι
ΛΟΓΟΣ ΑΣΚΗΤΙΚΟΣ
Ασκητικός λόγος
ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ
Πρόλογος περί αγάπης
ΠΡΩΤΗ ΕΚΑΤΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Πρώτη εκατοντάδα
ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΣ
Δεύτερη εκατοντάδα
ΤΡΙΤΗ ΕΚΑΤΟΝΤΑΣ
Τρίτη εκατοντάδα
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΚΑΤΟΝΤΑΣ
Τέταρτη εκατοντάδα
ΗΣΥΧΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΠΡΟΣ ΘΕΟΔΟΥΛΟΝ ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΝΗΨΕΩΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗΣ
Προς τον Θεόδουλο λόγος για την νήψη και την αρετή
ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΟΥ ΠΑΡΑΦΡΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΕΝΗΝΤΑ ΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ
Παράφραση των πενήντα λόγων του αγίου Μακαρίου από τον Συμεών τον Μεταφραστή
ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ
ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΤΡΟΠΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΜΟΝΑΖΟΝΤΟΣ
Σύντομη βιογραφία
ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΝΗΨΕΩΣ ΚΑΙ ΦΥΛΑΚΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ
Λόγος για την νήψη και την φύλαξη της καρδίας
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΙΤΟΥ
Σύντομη βιογραφία
ΠΕΡΙ ΗΣΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΡΟΠΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΕΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΙΣ ΙΕ'
Περί ησυχίας και των δύο τρόπων της προσευχής
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΩΣ ΔΕΙ ΚΑΘΕΖΕΣΘΑΙ ΤΟΝ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΥΧΗΝ ΚΑΙ ΜΗ ΤΑΧΕΩΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΘΑΙ
Πως να κάθεται ο ησυχαστής για να προσευχηθή και, να μην βιάζεται να σηκωθή
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Σύντομη βιογραφία
ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ
Λόγος υπέρ των αγίων ησυχαστών
ΑΓΟΡΕΙΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ
Αγιορείτικος τόμος
ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΤΩΝ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΩΝ
Σύντομη βιογραφία
ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ ΚΑΝΩΝ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΙΡΟΥΜΕΝΩΝ ΗΣΥΧΩΣ ΒΙΩΝΑΙ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΙΚΩΣ
Μέθοδος και κανόνας για όσους εκλέγουν την μοναστική ζωή και την ησυχία
ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΛΟΓΟΣ ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΛΟΓΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ