Το ημερολόγιο του συγγραφέα - Α΄ και Β΄ μέρος 1873 - 1876

Ευρύτατα γνωστός στο παγκόσμιο κοινό από τα μεγάλα του έργα ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι έχει και μία άλλη, λιγότερο γνωστή, πλευρά, εκείνη του επιφυλλιδογράφου και του σχολιαστή της σύγχρονης με αυτόν περιρρέουσας πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής πραγματικότητας. Η πλευρά αυτή του δημιουργικού του έργου φωτίζεται μέσα από τα άρθρα, τα σχόλια, τις επιφυλλίδες και τα δοκίμια που κατά καιρούς δημοσίευσε, τόσο στον ημερήσιο όσο και στον περιοδικό Τύπο της Ρωσίας κατά την διάρκεια της πολυετούς του παρουσίας στα γράμματα και τις τέχνες της μεγάλης αυτής χώρας του Βορρά. Από το πλήθος των χιλιάδων σελίδων που δημοσιεύτηκαν με την υπογραφή του σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής του, ξεχωριστή θέση κατέχουν τα κείμενα που περιλήφθηκαν στο γνωστό, εδώ και χρόνια, στους αναγνώστες και άλλων χωρών πλην της Ρωσίας «Ημερολόγιο του Συγγραφέα». Πρόκειται για κείμενα που, αρχικά, δημοσιεύτηκαν ως ξεχωριστά κεφάλαια στο περιοδικό «Πολίτης», κάτι σαν «παράρτημα», αν θα θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε την ορολογία της εποχής μας, ή κάτι σαν «περιοδικό μέσα στο περιοδικό», σύμφωνα με την ορολογία της εποχής του συγγραφέα. […]

(Aπό τον πρόλογο του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη)


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μέρος Α' ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ - 1873
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ι. Εισαγωγή
ΙΙ. Οι παλιοί άνθρωποι
III. Το περιβάλλον
IV. Προσωπικό
V. Ο Βλας
VI. Μπαμπόκ
VII. Η σφραγισμένη εικόνα
VIII. Μισή επιστολή «ενός προσώπου»
IX. Με την ευκαιρία της έκθεσης ζωγραφικής
Χ. Ο μασκαράς
XI. Όνειρα και ονειροπολήματα
XII. Σχετικά μ' ένα καινούργιο θεατρικό έργο
XIII. Μικρές εικόνες
XIV. Στο δάσκαλο
XV. Σχετικά με το ψεύδος
XVI. Μία από τις τελευταίες ψευδολογίες
Β' ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ - 1876
Εισαγωγή
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
Κεφ.1
Ι. Αντί προλόγου - Περί της Μεγάλης και Μικρής Άρκτου, της προσευχής του μεγάλου Γκαίτε και γενικά των κακών συνηθειών
II. Το μελλοντικό μυθιστόρημα - Και πάλι μια «τυχαία οικογένεια»
III. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη λέσχη των καλλιτεχνών - Παιδιά που σκέπτονται και παιδιά που τα βρίσκουν όλα έτοιμα - Η «λαίμαργη νιότη» - Οι θείες - Ανήλικοι που συνωστίζονται - Ένας βιαστικός μοσχοβίτης καπετάνιος
IV. Ο χρυσός αιώνας στην τσέπη
Κεφ.2
Ι. Ένα παιδάκι που απλώνει το χέρι του
II. Ένα αγοράκι στο χριστουγεννιάτικο δέντρο του Χριστού
III. Το αναμορφωτήριο ανηλίκων εγκληματιών - Οι θλιβερές κατηγορίες ανθρώπων - Η αναμόρφωση των αμαρτωλών ψυχών σε ενάρετες - Τα πλέον κατάλληλα μέσα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν - Οι μικροί και αναιδείς φίλοι της ανθρωπότητας
Κεφ.3
Ι. Η ρωσική Εταιρεία Προστασίας των Ζώων - Ο υπουργικός ταχυδρόμος - Το ρακί - Η φαγούρα για την κραιπάλη και ο Βαραμπιώφ - Από το τέλος ή από την αρχή;
II. Ο πνευματισμός - Λίγα λόγια σχετικά με τους διαβόλους. Η εξαιρετική πανουργία των διαβόλων, αν υποθέσουμε ότι είναι διάβολοι
III. Δυο λόγια με αφορμή τη βιογραφία μου
IV. Μια τουρκική παροιμία
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
Κεφ.1
Ι. Σχετικά με το ότι όλοι μας είμαστε καλοί άνθρωποι - Η ομοιότητα της ρωσικής κοινωνίας με τον στρατάρχη Μακ-Μαγκ
II. Σχετικά με την αγάπη προς το λαό - Η αναγκαιότητα σύναψης συμβολαίου με το λαό
III. Ο μουζίκος Μάρεϊ
Κεφ.2
Ι. Σχετικά με την υπόθεση Κρόνενμπεργκ
II. Λίγα λόγια για τους δικηγόρους γενικά - Οι αφελείς και αδαείς μου υποθέσεις - Λίγα λόγια για τα ταλέντα γενικά και ειδικά
III. Η αγόρευση του κ. Σπασόβιτς - Τα έξυπνα τεχνάσματα
IV. Οι καρποί
V. Οι Ηράκλειες στήλες
VI. Η οικογένεια και τα όσιά μας - Επίλογος σχετικά μ' ένα νεαρό σχολείο
ΜΑΡΤΙΟΣ
Κεφ.1
Ι. Είναι σωστή η σκέψη ότι «καλύτερα τα ιδανικά να είναι άσχημα και ή πραγματικότητα καλή»;
II. Η αιωνόβια
III. Η απομόνωση
IV. Όνειρα για την Ευρώπη
V. Η νεκρή δύναμη και οι δυνάμεις του μέλλοντος
Κεφ.2
Ι. Ο Δον Κάρλος και ο σερ Ουότκιν - Καινούργια σημεία της «αρχής του τέλους»
ΙΙ. Ο λόρδος Ρέντστοκ
III. Δυο λόγια για την έκθεση της επιστημονικής επιτροπής σχετικά με τα πνευματιστικά φαινόμενα
IV. Μεμονωμένα περιστατικά
V. Για τον Γιούρι Σαμάριν
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Κεφ.1
Ι. Τα ιδανικά της βαλτωμένης ζωής - Οι κουλάκοι και οι ανθρωποφάγοι - Οι κύριοι της υψηλής κοινωνίας που πειθαναγκάζουν τη Ρωσία
II. Πολιτιστικά αδιέξοδα - Οι ζημιωμένοι άνθρωποι
III. Η ανακολουθία και η ασάφεια των αμφισβητουμένων σημείων
IV. Ο αγαθός Ελβετός που απελευθερώνει το ρώσο μουζίκο
Κεφ.2
Ι. Λίγα λόγια σχετικά με ορισμένα πολιτικά ζητήματα
II. Παραδοξολόγος
III. Και πάλι δυο λόγια για τον πνευματισμό
IV. Υπέρ του νεκρού
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ