Πρώτο Διεθνές Επιστημονικό Εργαστήριο 2016 Πρακτικά

Τα πρακτικά έντεκα (11) εισηγήσεων που παρουσιάστηκαν στο Α΄ Διεθνές Επιστημονικό Εργαστήριο της Αγιορειτικής Εστίας, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 στο Αμφιθέατρο «Στέφανος Δραγούμης» του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης.

«Φιλοδοξία του νέου θεσμού είναι αφενός μεν να καταστεί ένα βήμα ζωντανού και γόνιμου επιστημονικού διαλόγου που ακόμη και με την έκφραση αντίθετων απόψεων θα εμπλουτίσει τις παρουσιαζόμενες έρευνες πιθανόν με νέους προβληματισμούς, αφετέρου δε, θα συμβάλει στην ευρεία και ταχεία κοινοποίηση των εκπονούμενων νέων συλλογικών προγραμμάτων ή ατομικών ερευνών, προφυλάσσοντας συγχρόνως, κυρίως τους νεότερους επιστήμονες, από την άσκοπη ανάληψη ερευνητικών προσπαθειών που ήδη έχουν αναληφθεί από άλλους.
Πέραν των ανωτέρω, η Αγιορειτική Εστία με τον νέο θεσμό του Εργαστηρίου προσδοκά να προωθήσει τη διεπιστημονική έρευνα ενθαρρύνοντας τη συνεργασία επιστημόνων από διάφορα επιστημονικά περιβάλλοντα, αλλά και φιλοξενώντας έρευνες των θετικών και εφαρμοσμένων επιστημών».

Κρίτων Χρυσοχοΐδης, Πρόεδρος Επιστημονικής - Οργανωτικής Επιτροπής του Εργαστηρίου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγικό κείμενο της Επιστημονικής - Οργανωτικής Επιτροπής του Εργαστηρίου σ. 7
Πρόγραμμα του Εργαστηρίου σ. 8
Χαιρετισμός της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου σ. 12
Χαιρετισμός της Ιεράς Κοινότητος Αγίου Όρους Άθω σ. 14
Χαιρετισμός του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και Προέδρου του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας, κ. Κωνσταντίνου Ζέρβα σ. 17
Καλωσόρισμα - προλογικό σημείωμα για τον θεσμό των Διεθνών Επιστημονικών Εργαστηρίων από τον Πρόεδρο της Επιστημονικής - Οργανωτικής Επιτροπής του Εργαστηρίου, κ. Κρίτωνα Χρυσοχοΐδη σ. 19

Mirjana Živojinović
Οι μοναχοί του Χιλανδαρίου – περιφρουρούντες τα κτήματα της Μονής τους στη Σερβία επί της δυναστείας των Νεμανιδών (1198-1371) σ. 25
The monks of Hilandar – guardians of the Monastery’s estates in Serbia during the Nemanjić dynasty (1198-1371) σ. 34

Αγγελική Δεληκάρη
Σλαβικά τοπωνύμια και μικροτοπωνύμια στα έγγραφα των μονών του Αγίου Όρους σ. 35
Slavic toponyms and microtoponyms in Athonite monastic documents σ. 53

Συμεὼν Ἀ. Πασχαλίδης, Δημοσθένης Ἀ. Κακλαμάνος
Κατάλογοι τῶν ἁγιολογικῶν χειρογράφων τῶν Βιβλιοθηκῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους σ. 55
Catalogues of the Hagiographical Manuscripts of the Libraries of Mount Athos σ. 65

Ιωάννης Λιάκος
Τα μουσικά χειρόγραφα της Μονής του Παντοκράτορος σ. 69
The music manuscripts of the Monastery of Pantokrator σ. 81

Michel Cacouros
Le scriptorium et l’atelier de reliure à Dionysiou (Athos), 1580-1680: partage des tâches, pratiques de la digraphie, conceptions du livre manuscrit et de ses rapports avec le travail de reliure σ. 83
Το βιβλιογραφικό και το βιβλιοδετικό εργαστήριο της Ιεράς Μονής Διονυσίου (Άγιον Όρος), κατά τα έτη 1580-1680: καταμερισμός των εργασιών, πρακτικές της διγραφίας, πρόσληψη του χειρογράφου βιβλίου και σχέσεις του με τη βιβλιοδεσία σ. 155

Εμμανουήλ-Γεώργιος Κουρής, Λεωνίδας-Αλέξανδρος Κουρής
Διερεύνηση της σεισμικής επάρκειας των βυζαντινών πύργων του Αγίου Όρους σ. 170
Survey of the seismic capacity of the Byzantine towers on Mount Athos σ. 178

Δημήτρης Λιάκος
Κτητορική δραστηριότητα και δωρεές έργων τέχνης στο Άγιον Όρος (10ος - 16ος αι.): η «εικόνα» των επιγραφών σ. 183
Founding activity and donations of art works to Mount Athos (10th – 16th cent.): the picture presented by the inscriptions σ. 197

Ναταλία Πούλου, Πασχάλης Ανδρούδης
Κεραμικά από την οθωμανική Νίκαια (İznik) στις μονές του Αγίου Όρους σ. 201
Ceramics from Iznik (Nicaea) in the Monasteries of Mount Athos σ. 217

Χρήστος Χ. Καρύδης
Η κεντητική στο Άγιον Όρος: Ιωσήφ Φιλοθεΐτης: Τα «άγνωστα» έργα ενός νεότερου αγιορείτη χρυσοκεντητή του 20ού αιώνα σ. 227
Embroidery on Mount Athos. Iosif Philotheitis: the unknown works of a later, 20th-century Athonite gold embroiderer σ. 233

Στέφανος Διαμαντής, Χαρίκλεια Περλέρου, Βασίλης Χριστόπουλος, Γιώργος Θ. Τζίρος
Βιολογική καταπολέμηση του έλκους της καστανιάς: Ένα έργο που διέσωσε την καστανιά του Αγίου Όρους σ. 239
Biological control of chestnut blight: The project which saved the chestnut coppice forests of Mount Athos σ. 246

Νικόλαος Μαντζούρης
«Πριν τη συντήρηση». Η εκ βάθρων ανακαίνιση της βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Ζωγράφου Αγίου Όρους: ανάλυση και παρουσίαση εφαρμογών προληπτικής συντηρήσεως σ. 249
‘Before Conservation’. The complete renovation of the library of the Holy Monastery of Zographou: analysis and presentation of preventive conservation applications σ. 258