Το Άγιον Όρος στον 17ο και 18ο αιώνα. Από τους μεταβυζαντινούς στους νεώτερους χρόνους - Πρακτικά Ι΄ Συνεδρίου

[...] Ο 17ος αιώνας, περίοδος διάχυτης ρευστότητας και οιωνεί στασιμότητας, καθώς και ο επόμενος 18ος αιώνας, εποχή καθολικής και πολυεπίπεδης ανακάμψεως του Ελληνισμού, αλλά και του βαλκανικού κόσμου μέσα και έξω από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αποτελούν μία ενιαία, αλλά με διακριτά χαρακτηριστικά, ιστορική περίοδο κατά την οποία διαμορφώνεται σταδιακά η φυσιογνωμία του Αγίου Όρους της σύγχρονης εποχής. Ο αθωνικός μοναχισμός ξεπερνά τη «μεταβυζαντινή» του φάση, αποκτά εν πολλοίς «νεοελληνική» φυσιογνωμία, χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια και συναντά, αλλά και αλληλοεπιδρά, με την περιρρέουσα νεωτερικότητα.

(Από τον πρόλογο της Επιστημονικής - Οργανωτικής Επιτροπής του Ι΄ Διεθνούς Συνεδρίου)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγικό κείμενο της Επιστημονικής - Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου  σ. 11

Πρόγραμμα του Συνεδρίου  σ. 12

Χαιρετισμός της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου  σ. 18

Χαιρετισμός της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους Άθω  σ. 21

Χαιρετισμός του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και Προέδρου του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας, κ. Κωνσταντίνου Ζέρβα  σ. 22

Κρίτων Χρυσοχοΐδης
Βήματα προς τη νέα εποχή. Το Άγιον Όρος κατά τον 17^ο και 18^ο αιώνα  σ. 27
Steps towards the new era. Mount Athos in the 17th and 18th centuries  σ. 41

Φωκίων Π. Κοτζαγεώργης
Κρίση και επιβίωση των αθωνικών μοναστηριών κατά τους 17^ο και 18^ο αιώνες  σ. 45
Crisis and Survival in the Athonite Monasteries in the 17th and 18th Centuries  σ. 59

Ognjen Krešić
Adapting to Shifting Imperial Realities: Hilandar Monastery in the 18th Century  σ. 61
Προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: Η μονή Χιλανδαρίου κατά τον 18^ο αιώνα  σ. 73

Νικόλαος Μερτζιμέκης
Παρουσία Αγιορειτών στα εδάφη της σημερινής Βουλγαρίας κατά τον 17^ο-18^ο αιώνα: πνευματικές και κοινωνικοοικονομικές σχέσεις  σ. 77
The presence of Athonites in the territories of present-day Bulgaria in the 17th and 18th centuries: spiritual and socio-economic relations  σ. 91

Στέφανος Παλιομπέης
Περιηγητές του Αγίου Όρους κατά τον 17^o και 18^ο αιώνα  σ. 105
Travellers on Mount Athos in the 18th and 19th centuries  σ. 119

Πατάπιος Μοναχός Καυσοκαλυβίτης
Ἡ ἀναγέννηση τοῦ ἀθωνικοῦ σκητιωτικοῦ μοναχισμοῦ κατά τόν 17^ο καί 18^ο αἰώνα  σ. 123
The Revival of Athonite Sketic Monasticism in the 17th and 18th Centuries  σ. 151

Πλούταρχος Λ. Θεοχαρίδης
Οι μνημειακές εσωτερικές όψεις του 17^ου αιώνα στις πτέρυγες των αγιορειτικών μοναστηριακών συγκροτημάτων  σ. 157
The monumental 17th-century internal façades in the wings of athonite monastic complexes  σ. 163

Παντελής Γ. Φουντάς
Αξιολόγηση συντελεστών διαμόρφωσης του χώρου της λιτής κατά την ύστερη μεταβυζαντινή περίοδο  σ. 171
Factors Utilised in the Formation of the Lite during the late Post-Byzantine Period  σ. 181

Φαίδων Χατζηαντωνίου
Ροκοκό στο Άγιον Όρος  σ. 189
Rococo on Mount Athos  σ. 211

Πλούταρχος Λ. Θεοχαρίδης, Σταύρος Μαμαλούκος
Το συγκρότημα της παλιάς Αθωνιάδας Ακαδημίας στο πλαίσιο της αγιορειτικής αρχιτεκτονικής του 18^ου αιώνα  σ. 223
The Complex of the Old Athonias Academy in the Context of the 18th Century Athonite Architecture  σ. 229

Μιλτιάδης Δ. Πολυβίου
Το καθεστώς της ναοδομικής δραστηριότητας στο Άγιον Όρος κατά την προεπαναστατική εκατονταετία. Ερωτήματα και υποθέσεις  σ. 245
The Regulations Governing Church-Building on Athos in the Century before the Greek Revolution  σ. 251

Πασχάλης Ανδρούδης, Μίνα Μωραΐτου
Κεραμικά Ιζνίκ με ελληνικές επιγραφές του 17^ου αιώνα στις μονές του Αγίου Όρους  σ. 255
Iznik Ceramics with Greek Inscriptions of the 17th Century in Athonite Monasteries  σ. 267

Δημήτρης Λιάκος
Η τέχνη στο Άγιον Όρος κατά τον 17^ο και 18^ο αιώνα: παραγγελιοδότες και δημιουργοί  σ. 273
Αrt on Mount Athos in the 17th and the 18th centuries: patrons and creators  σ. 283

Άννα Μπαλλιάν
Εκκλησιαστική αργυροχοΐα και οθωμανική τέχνη: Από την Κωνσταντινούπολη στο Άγιον Όρος  σ. 293
Church Silver and Ottoman Art: From Constantinople to Mount Athos  σ. 305

Georgios Ch. Tsigaras
Das Aufeinandertreffen der nachbyzantinischen Kunst und der Moderne in der Monumentalmalerei des heiligen Berges im 18. Jahrhundert  σ. 313
Ἡ συνάντηση τῆς μεταβυζαντινῆς τέχνης μὲ τὴ νεωτερικότητα στὴ μνημειακὴ ζωγραφικὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους κατὰ τὸν 18^ο αἰώνα  σ. 323

Ιωάννης Περράκης, Γιώργος Φουστέρης
Ἀναταράξεις στὴν ἀθωνικὴ ζωγραφικὴ στὰ τέλη τοῦ 17^ου καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ 18^ου αἰώνα  σ. 335
Turbulence in athonite painting at the end of the 17th century and the beginning of the 18th century  σ. 357

Zoran Rakić
Οι τοιχογραφίες του 18^ου αιώνα στη Μονή Χιλανδαρίου. Εικονογραφικά και τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά  σ. 369
The Eighteenth Century Wall-Painting in the Chilandar Monastery. Iconographic and Stylistic Characteristics  σ. 379

Αθανάσιος Σέμογλου
Το ζήτημα του αναβαπτισμού και η ανθρωπόμορφη αγία Τριάδα στην παράσταση της Βάπτισης στη Σκήτη της Αγίας Άννας (1757) της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους  σ. 387
La question de l’anabaptisme et la Sainte Trinité anthropomorphe dans la composition du Baptême de la skete de Sainte Anne (1757) du Monastère de la Grande Lavra au Mont Athos σ. 397

Νικόλαος Σιώμκος
Νεότερα στοιχεία για τη δράση εργαστηρίων ζωγραφικής στο Άγιον Όρος κατά τον 18^ο αιώνα  σ. 401
Recent Εvidence for the Activity of Painting Workshops on Mount Athos in the 18th Century  σ. 415

Νικόλαος Μπονόβας
Η αναβίωση παλαιολόγειων προτύπων στη ζωγραφική του 18^ου αιώνα  σ. 427
The evolution of the 18th-century tendency to return to Palaeologan painting  σ. 439